Szpitale wyczerpawszy kontrakty czasowo rezygnują z przyjęć pacjentów, w niektórych oddziałach. Jest tylko jeden wyjątek od tej reguły: nie mogą odmówią pomocy w stanie zagrożenia życia i za takie procedury NFZ gotów jest zapłacić. Mają jednak problem z ustalaniem, co właściwie według urzędników oznacza określenie "stan zagrożenia życia". - Nie wyobrażam sobie, że to nie lekarz, a przepisy miałyby kwalifikować pacjentów - mówi nam Marian Jaszewski, dyrektor Szpitala Wojewódzkiego w Łomży.

Na początku października minister zdrowia Ewa Kopacz zapowiedziała, że do regionalnych oddziałów NFZ trafi łącznie 516 mln złotych z funduszu rezerwowego na dodatkowe świadczenia medyczne wykonane w tym roku. Jest jednak jedno „ale”: te miliony mają być przeznaczone na pokrycie wydatków związanych z finansowaniem świadczeń z zakresu onkologii, przeszczepów oraz – właśnie – zabiegów ratujących życie.

Ostatnie miesiące roku, to tradycyjnie już okres, w którym szpitale informują o przekraczaniu limitów. Zwykle z nadzieją na ich zapłatę przez NFZ. W tym roku nadzieja jest niewielka, dlatego niektóre lecznice nie chcąc zadłużać się zapowiedziały, że będą przyjmować tylko pilne przypadki.

Definicja według Funduszu
Barbara Nawrocka, rzecznik prasowy Kujawsko-Pomorskiego Oddziału NFZ wyjaśnia portalowi rynek zdrowia.pl, że o przyjęciu pacjenta do szpitala w trybie pilnym decyduje lekarz oceniając jego stan zdrowia.

– Nagłe przypadki, zagrażające życiu, to takie, w których nieudzielenie świadczenia skutkuje śmiercią lub pogorszeniem stanu zdrowia – tłumaczy rzeczniczka powołując się na Vademecum NFZ.

Przytacza również definicję przypadku pilnego: „pilne świadczenie medyczne ze względu na dynamikę procesu chorobowego i możliwość szybkiego pogorszenia stanu zdrowia lub znaczącego zmniejszenia szans na powrót do zdrowia”.

Dodaje ponadto, że poza kolejnością powinni być przyjmowani nie tylko pacjenci w stanie nagłym, ale także zasłużeni honorowi dawcy krwi i szpiku, inwalidzi wojenni i wojskowi, kombatanci, uprawnieni żołnierze i pracownicy w zakresie leczenia urazów i chorób, nabytych poza granicami państwa. Za takie wykonane procedury, jak zapewnia Barbara Nawrocka, NFZ płaci na bieżąco.

– O tym, czy pacjent ma być przyjęty pilnie, czy też ustawiony w kolejkę decyduje lekarz, a NFZ, gdyby próbował to robić, przekroczyłby swoje kompetencje – zapewnia Barbara Nawrocka.

Pacjenci do selekcji
Dyrektorzy szpitali w jednym absolutnie zgadzają się z NFZ: to lekarz powinien indywidualnie oceniać stan zdrowia pacjenta i decydować o ewentualnym natychmiastowym przyjęciu go do szpitala lub odesłaniu do kolejki.

Marian Jaszewski, dyrektor Szpitala Wojewódzkiego w Łomży w rozmowie z portalem rynekzdrowia.pl mówi:

– Nie wyobrażam sobie, że to nie lekarz, a przepisy miałyby kwalifikować pacjentów. Przyznaję, że bardzo trudno o selekcję pacjentów, bo nigdy nie wiadomo, jak choroba się rozwinie. Mieliśmy przypadek odesłania pacjenta, który wrócił do nas bo zasłabł, a nic nie wskazywało na taki rozwój wypadków.

Jak twierdzi Marian Jaszewski, jest wiele przypadków, w których nie sposób przewidzieć, czy pacjenci z danym schorzeniem mogą czekać. Jako przykład podaje złogi w nerkach, z którymi pacjent może chodzić latami, ale zdarza się, że nagle, bardzo szybko rozwinie się stan zapalny. Podobnie z pęcherzykiem żółciowym. Nigdy nie wiadomo, czy nie rozwinie się infekcja.

– W każdej praktycznie specjalizacji są takie przypadki. Tylko czy to są przypadki ratujące życie? Gdybyśmy mieli sieć informatyczną z prawdziwego zdarzenia, z pełną dokumentację każdego pacjenta, któremu udzielono świadczenia, łatwiej byłoby udowodnić, że został on przyjęty w trybie pilnym, bo był w stanie zagrożenia życia...

Każdy chory jest zagrożony
Stanisław Gałązka, dyrektor Samodzielnego Publicznego Szpitala Wojewódzkiego w Suwałkach, uważa, że każda osoba przyjmowana do szpitala jest w stanie zagrożenia życia lub zdrowia.

– Ustawa o zawodzie lekarza, ustawa o zawodzie pielęgniarki oraz ustawa o opiece zdrowotnej nakładają na placówki medyczne i personel określone obowiązki. Zgodnie z tymi obowiązkami, przyjmujemy pacjentów z terenu Suwlaszczyzny pilnie wymagających leczenia, innych przecież w szpitalu nie ma – konkluduje dyrektor Gałązka.

Obawia się jednak, że pół miliarda złotych wysupłanych ostatnio z rezerw NFZ trafi do specjalistycznych klinik i instytutów, a dla szpitali I i II poziomu referencyjności znowu pozostanie niewiele.

Aby uniknąć dyskusji i ewentualnych strat, powiększających długi Szpitala Wojewódzkiego we Włocławku, jego dyrektor, Bronisław Dzięgielewski zdecydował o wstrzymaniu przyjęć pacjentów.

Przypadek urazowy
– W związku z tym, że zadłużenie szpitala wynosi 2 mln złotych, a 6 mln, to zobowiązania NFZ wynikające z niezapłacenia za wykonane usługi, zdecydowaliśmy o wstrzymaniu przyjęć pacjentów – wylicza dyrektor. – Do końca roku szpital będzie zajmował się tylko tzw. przypadkami urazowymi i przyjmował pacjentów w stanie chorobowym, który wymaga zastosowania procedur ratujących życie.

Prof. Juliusz Jakubaszko, konsultant krajowy w dziedzinie medycyny ratunkowej, poproszony przez portal rynekzdrowia.pl o definicję stanu zagrożenia życia powołał się na ustawę o ratownictwie medycznym, w której jest napisane, że stan nagłego zagrożenia zdrowotnego – to stan polegający na nagłym lub przewidywanym w krótkim czasie pojawieniu się objawów pogarszania zdrowia, którego bezpośrednim następstwem może być poważne uszkodzenie funkcji organizmu lub uszkodzenie ciała lub utrata życia, wymagający podjęcia natychmiastowych medycznych czynności ratunkowych i leczenia.

Im mniej będzie pieniędzy w szpitalnych budżetach, tym zapewne częściej lekarze bedą muieli się zastanowić czy aby mają do czynienia z chorym w stanie zagrożenia życia. Bo jeśli nie – NFZ może nie zapłacić za procedurę.

W stanie zagrożenia jest niewątpliwie ochrona zdrowia. Mniej pieniędzy w kasie NFZ i wprowadzany z tego powodu reżim finansowy w większości placówek medycznych sprawia, że pacjentom wyznacza się kolejne terminy planowych zabiegów. Szpitale bowiem zadłużać się bardziej nie mogą. Niższe wpływy ze składek oznaczają, że w 2010 roku NFZ nie będzie miał dodatkowych środków i wartość kontraktów może być niższa – jak niektórzy prognozują – o 10 proc. Oby za rok znowu nie okazało się, że część szpitali wyczerpała kontrakty i jest w identycznej sytuacji, jak te placówki, w których lekarze zajmą się pacjentami tylko wtedy, gdy ci zostaną zakwalifikowani jako „przypadki urazowe”.

• NADWYKONANIA
• ŚWIADCZENIA MEDYCZNE
• PRZYPADEK PILNY